Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin Birleşik Arap Emirlikleri ile ilişkilerinde yeni bir dönem başlattığını söyledi.
BAE’ye harektinden önce Atatürk Havalimanı’nda basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, “BAE’yi son olarak Başbakan olduğum dönemde 2013 yılında ziyaret etmiştim. Bu ziyaretimle ilişkilerimizin hak ettiği ivmeyi yakalamasını umut ediyoruz. BAE ile ilişkilerimizde yeni dönemi başlattık. BAE ile dostluğumuzun yeni 50 yılına şekil verecek adımları ziyaretim sırasında beraberce atacağız” dedi.
Erdoğan, iki ülke arasında sekiz milyar dolarlık bir ticaret hacmi bulunduğunu belirterek “BAE önde gelen ticaret ortaklarımız arasında yer alıyor. BAE de Türkiye’deki dinamik ekonomik yatırımına katkıda bulunuyor. Ziyaretimizin amacı bu potansiyeli hızlıca hayata geçirmektir. Önde gelen yatırımcılarla bir araya geleceğim.”
‘Şidddetli cezai müeyyideler uygulayacağız’
Recep Tayyip Erdoğan, bir gazetecinin “(Temel tüketim maddelerinde) KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e düşürülmesine rağmen hafta sonunda bazı marketlerin fiyat artışı yaptığı yönünde bilgiler geliyor. Bu fiyat artışlarıyla ilgili mücadele nasıl yapılacak?” sorusuna şu yanıtı verdi:
“Kurduğumuz denetim ekipleri ile bizim attığımız adımlara karşı ters adımlar atanlara yönelik şiddetli cezai müeyyideleri uygulayacağız. Müeyyidelerimiz ağır olacaktır.”.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Birleşik Arap Emirlikleri’ne gitti: 13 anlaşma imzalandı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki günlük resmi ziyaret için Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başkenti Abu Dabi’ye gitti.
Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan Kasım ayında Türkiye’ye gelmiş, iki ülke birçok anlaşma imzalamıştı.
Erdoğan’ın ziyareti de yıllar süren gerilimin ardından ilişkilerin hızla gelişmesi için yeni bir adım niteliğinde.
Ziyaretin ilk günü Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında savunma sanayii, sağlık, iklim değişikliği, sanayi, teknoloji, kültür, tarım, ticaret, ekonomi, kara, deniz taşımacılığı, gençlik, afet yönetimi, meteoroloji, iletişim ve arşiv alanında 13 anlaşma imzalandı.
Erdoğan ile Al Nahyan başkanlığındaki heyetler arası görüşmesinin ardından ikili anlaşmaların imzalanmasına geçildi.
‘Altın fırsat’
Ziyaret öncesi BAE medyasında çıkan haberlerde, görüşmelerle ilgili “iki ülke arasındaki bağların güçlendirilmesi için altın fırsat” ifadeleri kullandı.
BAE’ye ziyaretle ilgili yayınlar bununla sınırlı değil. Erdoğan da ülkede yayımlanan Khaleej Times gazetesinin Türkiye özel eki için bir yazı kaleme aldı.
Yazıda Erdoğan: “Türkiye, dış politikada çıkarları ile barış ve istikrar arasında denge kurmaya çaba sarf eden nadir ülkelerden birisidir. Türkiye olarak, Birleşik Arap Emirlikleri’nin güvenlik ve istikrarını kendi ülkemizin güvenlik ve istikrarımızdan ayrı görmüyoruz. Önümüzdeki dönemde bu bağlamda da iş birliğimizi derinleştirmenin önemine gönülden inanıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ziyaret, dokuz yıllık gerilimin ardından geçen yıl ikili ilişkilerin normalleşmesi için atılan adımları takip ediyor. 24 Kasım’da Al Nahyan’ın ziyaretinde enerji, petrokimya, teknoloji, ulaşım, altyapı, sağlık, finansal hizmetler, gıda ve tarım alanlarını kapsayan dokuz yatırım anlaşması imzalanmış; Abu Dabi Kalkınma Holdingi’nden anlaşmalar için 10 milyar dolarlık fon tahsis edilmişti.
Erdoğan’ın ziyareti sırasında da Yatırım Alanında İşbirliğine Yönelik Mutabakat Zaptı, Medya ve İletişim Alanlarında İş Birliği Protokolü, Savunma Sanayii İşbirliği Toplantılarının Başlatılmasına İlişkin Niyet Mektubu, Kara ve Deniz Taşımacılığı Alanlarında İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması Müzakerelerinin Başlatılmasına İlişkin Ortak Bildiri, Tarımsal İşbirliği Mutabakat Zaptı, Sanayi ve İleri Teknolojiler Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Sağlık Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Kültürel Alanda İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı, Gençlik Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı ve Meteoroloji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’nın imzalanması da planlanıyor.
Türkiye, BAE’nin 11. büyük ticaret ortağıyken BAE, Türkiye’nin ikili ticaret hacmi en yüksek olan ülkeler sıralamasında 12. sırada geliyor.
Erdoğan’ın kaleme aldığı yazıda “ticaret hacminin iki katına çıkarılması hedefi” de yer aldı. İki ülke arasında 2019 yılında 7,3 milyar dolarlık ticaret hacmi, 2020 yılında 8,9 milyar dolara ulaştı.
BAE Devlet Başkanı Şeyh Halife bin Zayid Al Nahyan’ın dış politika danışmanı Enver Gargaş da, sosyal medya hesabından “Bu ziyaretin, bölgenin istikrar ve refahını hedefleyen iş birliği köprülerini güçlendirmeye yönelik BAE’nin eğilimleriyle de uyumlu olduğu” paylaşımı yaptı ve ziyaretin yeni bir olumlu sayfa açacağını belirtti.
Erdoğan’ın ziyareti öncesi Abu Dabi’de bulunan ülkenin en yüksek binası Burj Halifa’ya Türk bayrağı yansıtıldı, Türkçe “hoş geldiniz” yazıldı ve İstiklal Marşı çalındı. Görüntüleri, Türkiye’nin Abu Dabi Büyükelçisi Tuncer Tugay sosyal medya hesabından paylaştı:
A historic day in Türkiye-UAE relations. UAE’s warm welcome to President Erdoğan. pic.twitter.com/N5QvMvyb42
— Tugay Tunçer (@Tuncer_Tugay) February 13, 2022
Türkiye-BAE ilişkilerinde normalleşme
Yakın zamana kadar uluslararası alanda ve birçok bölgesel sorunda birbirlerini “düşmanca” davranmakla suçlayacak kadar ilişkileri bozuk olan Türkiye ve BAE, 2021 itibarıyla ivme kazanan normalleşme çabalarını karşılıklı ziyaretlerle somutlaştırdı.
Türkiye ile BAE arasında 2016 senesinde karşılıklı ziyaretlerle bir diyalog kapısı açıldı ancak Temmuz 2016 darbe girişiminde Abu Dabi’nin rol oynadığı ve darbecileri desteklediğine ilişkin iddialar ilişkilerin yeniden soğumasına neden olmuştu.
BAE ve Suudi Arabistan’ın, Türkiye’nin en önemli bölgesel müttefiklerinden Katar’a 2017’den beri uyguladıkları ambargoyu 2021 başında sonlandırmaları, önemli bir sorun alanını ortadan kaldırmış oldu.
Ardından Türkiye ile Mısır arasında karşılıklı temaslar ve ziyaretler başladı. Bu da, Mısır’da darbeyle iktidara gelen Sisi hükümetini destekleyen BAE ile yakın zamana kadar bu hükümeti “meşru saymayan” Türkiye arasında bir gerilim noktasını da yumuşatmış oldu. Bir diğer sorun alanı olan Libya’da da aynı dönemde ateşkes ilan edildi; BAE’nin desteklediği Halife Hafter’in, Türkiye’nin desteklediği Trablus hükümetine yönelik kuşatma operasyonu sona erdi.
Ağustos ayında Türkiye-BAE ilişkilerinin normalleşmesi sürecinde ekonomik ilişkilere öncelik verilmesi kararlaştırılmış ve bu resmi açıklamalara yansımıştı.
Zorlu bir süreçten geçen Türk ekonomisi için özellikle Körfez’den gelecek sıcak para ve yatırıma önem veren Ankara, Abu Dabi ile bu konularda bir uzlaşma aramış; Kasım ayında da dokuz farklı işbirliği anlaşması böyle bir ortamda imzalanmıştı.
Sedat Peker etkisi var mı?
Türkiye-BAE ilişkilerinin son döneminde organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in bu ülkede barınması ve YouTube üzerinden yayımladığı videolarla gündeme gelmesi de dikkat çeken bir unsur oldu. Peker, bu videolarda başta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu olmak üzere önde gelen hükümet yetkililerine yolsuzluk suçlamasında bulunmuş ve kamuoyunda büyük etki yaratan bazı olayların perde arkasını anlatmıştı.
En son videosunu 6 Haziran’da yayımlayan Peker, 20 Haziran’da yaptığı bir açıklamayla “yüksek güvenlik riski nedeniyle” BAE yetkililerince uyarıldığını ve bu nedenle ara vereceğini açıklamıştı. Bu süreçte, Türkiye ve BAE istihbaratlarının görüşme halinde oldukları belirtilmiş ve iki ülke normalleşmesinde Peker’in kısıtlanmasının pazarlık noktalarından biri olduğu öne sürülmüştü. O tarihten sonra Peker’in önce sadece Twitter mesajları paylaşması; ardından bu mesajlara da son vermesi dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’ye gidiyor
